ვერ ვიტყვით,რომ ეს რაღაც ახალია,თუმცა შგვიძლია ვთქვათ,რომ ისე როგორც ჩვენ გადავედით სახატავი დაფებიდან კომპიუტერის დამხმარე დიზაინზე,ისე გადავდივართ ახლა BIM-ზე. ბევრს საუბრობენ BIM-ის უპირატესობებზე,თუმცა კვლავ რჩება აქტუალური კითხვა კლიენტებს შორის, როგორც კერძო, ისე საჯარო, - კონკრეტულად რა არის BIM-ის ღირებულება. საჯარო და კერძო მომხმარებლებთან მუშაობისას ხშირად ჩნდება კითხვა,თუ რა ჯდება BIM-ი. ადრე ეს კითხვა ხშირად ისმეოდა მომხმარებელთან თითქმის ყოველ საუბარში, ახლა კი ამ კითხვას სულ უფრო იშვიათად სვამენ. კლიენტები დამოუკიდებლად სწავლობენ და უზიარებენ თავიანთი წარმატების ისტორიებს კოლეგებს, რაც სხვა კლიენტებსაც მოუწოდებს, ფოკუსირდნენ BIM-ზე. ნებისმიერ შემთხვევაში, BIM ხარჯების საკითხი აქტუალურია ყველასთვის, ვინც იწყებს სამშენებლო პროექტს, რადგან ყველაფერი ბიუჯეტიდან იწყება. ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა მოითხოვს პროექტზე BIM-ის გამოუყენებლობის ღირებულების გაგებას.BIM-ის გამოუყენებლობა კი კლიენტს ძვირი უჯდება.მაგრამ მაინც რამდენი? ლატვიის ეკონომიკის სამინისტროს მიერ შემუშავებული BIM საგზაო რუკის მიხედვით (BIM საგზაო რუკის შესახებ მეტი შეგიძლიათ გაიგოთ ეკონომიკის სამინისტროს ვებსაიტზე www.em.gov.lv), BIM-ის გამოყენება პროექტში ამცირებს მშენებლობის სასიცოცხლო ციკლის ხარჯებს 20%-ით. BIM ასევე ამცირებს მშენებლობის ხანგრძლივობას 10%-ით, უზრუნველყოფს შენობის უფრო ოპტიმალურ ფუნქციონირებას და უმაღლესი ხარისხის მშენებლობას. აღნიშნული რიცხვების ინტერპრეტაციისთვის, ქვემოთ მოცემულია დეტალური განხილვა, რომელიც ეფუძნება გრძელვადიანი მშენებლობის ხარჯებს: 5% დიზაინი, 20% მშენებლობა; 75% კონსერვაცია. გაანგარიშებისას ივარაუდეს, რომ მშენებლობის ხარჯები შეადგენს 1 მილიონს. იმის გასაგებად, თუ რისგან კეთდება დანაზოგი, თავიდან უნდა დაიწყოთ - პროექტით, რადგან უმაღლესი ხარისხის პროექტი ნიშნავს უფრო ზუსტ შეფასებას და უმაღლესი ხარისხის მშენებლობას. ხარისხობრივად განხორციელებული პროექტი კი (აშენებული ისე, როგორც დაპროექტებულია) საფუძველს უყრის შენობის ეფექტურ კონსერვაციას. დიზაინი მომხმარებლები ვერ ახერხებენ დანაზოგის დათვლას დიზაინის კეთების დროს. პირიქით, დიზაინის ხარჯები შეიძლება 5%-ით გაიზარდოს მშენებლობის დანახარჯებთან შედარებით. რატომ არის ეს ასე? ეს იმიტომ ხდება, რომ პროექტის განვითარებას უფრო მეტი დრო სჭირდება, BIM-ი კი მნიშვნელოვნად ამცირებს პროექტში შეუმჩნეველი შეცდომების დატოვების შესაძლებლობას. ფაქტობრივად, დაპროექტების პროცესში წყდება ის საკითხები, რომლებსაც ჩვენ ტრადიციულად ვწყვეტთ სამშენებლო მოედანზე. უნდა აღინიშნოს, რომ BIM ინსტრუმენტები მნიშვნელოვნად აჩქარებენ თავად პროექტის განვითარებას, იმ თვალსაზრისით, რომ დიზაინერებმა ისწავლეს BIM-ის საავტორო პროგრამები და გამოიყენეს ამ პროგრამების სრული პოტენციალი. საჭიროა დამატებითი დრო პროექტის სექციების კოორდინაციისთვის, რომლის დროსაც ხდება პროექტის ხარვეზების იდენტიფიცირება და გამოსწორება ასაშენებელი BIM მოდელის შექმნის მიზნით, ან პროექტი, რომელიც არ შეიცავს შეცდომებს, რამაც შეიძლება შეაფერხოს სამშენებლო სამუშაოები.ეს არის ერთ-ერთი უპირატესობა,რომელიც(გარდა ამისა, BIM დიზაინის დროს აღმოფხვრილი ხარვეზები:შეჯახება, მინიმალური სიმაღლის შეუფასებლობა, აღჭურვილობის კონსერვაციის მოულოდნელი მანძილი და ა.შ.) იცავს მომხმარებელს მოულოდნელი ხარჯებისგან, რაც შეიძლება მნიშვნელოვნად გაიზარდოს. შეფასება შესამჩნევი ხარჯების დაზოგვა ტრადიციულ მიდგომასთან შედარებით, უფრო თვალსაჩინო ხდება მაშინ,როდესაც იწყებთ შეფასებას.ტრადიციულად,მოცულობები ამოღებულია ნახაზებიდან. ეს კი ნიშნავს, რომ შემფასებელი ითვლის თანხებს ხელით, ხშირად აზოგადებს და ამრგვალებს მათ. ამ შემთხვევაში, შემფასებელი ნიშნავს როგორც დამკვეთის მიერ წარმოდგენილ (დამოუკიდებელ) შემფასებელს, ასევე მშენებლების შემფასებელს, სამშენებლო პროდუქტების მწარმოებლების შემფასებელს და სამშენებლო სამუშაოების შემფასებელს. შეფასების პროცესში ჩართულია რამდენიმე მხარე და თითოეული მხარე ახდენს თანხების ინტერპრეტაციას „თავისებურად“. ხშირად, მომხმარებელი დებს თავის ზღვარს, მწარმოებელი დებს თავის ზღვარს და მშენებელი დებს თავის ზღვარს. შედეგი არის ხარჯების ზრდა, რომლის თვალყურის დევნება პრაქტიკულად შეუძლებელია. ეს ხარჯები ჩვეულებრივ რჩება მშენებელთან, როგორც მოგება. თუ პროექტი განხორციელდება BIM გარემოში, ჩვენ შეგვიძლია ავიღოთ მოცულობები ავტომატურად BIM მოდელიდან რაც უზრუნველყოფს უფრო ზუსტ შეფასებას და დაბალ რისკებს მომხმარებლისთვის. BIM იცავს კლიენტს არაგონივრული თანხებისაგან, ხოლო კონტრაქტორს აძლევს სიცხადეს საჭირო თანხების შესახებ. ზუსტი ხარჯების დაზოგვის შეფასება რთულია, მაგრამ გამოცდილებიდან გამომდინარე, ნახაზებიდან გამოთვლილ მოცულობებსა და BIM მოდელიდან მიღებულ მოცულობებს შორის სხვაობამ შეიძლება 15%-ს მიაღწიოს. მშენებლობა იმისათვის, რომ მშენებლობა შეესაბამებოდეს პროექტს, აუცილებელია სამშენებლო პროცესის მიმდინარეობისა და სამშენებლო პროექტთან შესაბამისობის კონტროლი. BIM პროექტის არსებობა მომხმარებელს უხსნის ფართო შესაძლებლობებს, გააკონტროლოს მშენებლობის პროცესი უფრო ეფექტურად. მიზანი პირველი, მშენებლობის ხარჯების შემცირება ან კონტროლი. BIM იძლევა შესაძლებლობას მოახდინოს მშენებლობის პროცესის სიმულაცია, გააკონტროლოს მშენებლობის კალენდარული განრიგი, სტატუსი, ცვლილებები, მოცულობები და შუალედური მიწოდება (წარდგენილი დოკუმენტაცია შედარებულია ობიექტში არსებულ ფაქტობრივ მდგომარეობასთან და აშენებულ მოცულობებთან, რომლებიც ამოღებულია BIM მოდელიდან),ე.ი. სრულ კონტროლს იმაზე, რაც ხდება სამშენებლო მოედანზე. გარდა ამისა, მნიშვნელოვანი საოპერაციო რისკები აღმოიფხვრება საწარმოო მიზნებისთვის BIM მოდელის შემუშავებით, მაგალითად, ფოლადის კონსტრუქციის დეტალები (საყოველთაოდ ცნობილი როგორც MKD) დაკავშირებულია სხვა მოდელებთან, რათა უზრუნველყოს მჭიდრო კავშირი ხარჯებთან და ვადებთან.არასწორად მიწოდებულ კონსტრუქციებს კი თან ახლავს დაგვიანებისა და დამატებითი ხარჯების რისკი, რომ აღარაფერი ვთქვათ უსაფრთხოების ასპექტზე, რომელიც დაკავშირებულია არაზუსტად მიწოდებული სტრუქტურების ადგილზე შესწორებებთან. მენეჯმენტი ისევე, როგორც მშენებლობა მჭიდროდ არის დაკავშირებული დიზაინთან,ასევე მენეჯმენტიც მჭიდროდ არის დაკავშირებული მშენებლობასთან და მშენებლობის დროს შეგროვებულ ინფორმაციასთან. რაც უფრო მაღალია ინფორმაციის ხარისხი (გამოიყენეთ ინსტრუქციები, შესაბამისობის დეკლარაციები, საგარანტიო პასპორტები, ტექნოლოგიური სქემები, ნახატები, აქტები და ა.შ. დოკუმენტები), მით უფრო ეფექტურია შენობის მართვა. ხარისხობრივი ინფორმაცია შესაძლებელს ხდის გადავიდეს „ხანძრის ჩაქრობიდან“ პროაქტიულ მენეჯმენტზე, ან უძრავი ქონების მართვის სისტემატიზებულ სისტემაზე, რომელიც არ არის დაფუძნებული ერთ ადამიანზე, რომელმაც ყველაფერი იცის,ან და ადამიანზე,რომელიც ხშირად ,,ბედის ანაბარად’’ ტოვებს მენეჯმენტს. მათ, ვისაც შენობის გადაცემისას მიღებულ დოკუმენტაციებთან გამკლავება მოუწიათ,და რომელთაც ესმით, რომ მათზე ნავიგაცია თითქმის შეუძლებელია და საგარანტიო ვადის გასვლის შემდეგ ისინი სრულიად დავიწყებულია, საფუძველს უყრიან ტრადიციულ მენეჯმენტს, რომელიც ამ ყველაფერზეა პასუხისმგებელი და ევალება ერთი ადამიანი ან ერთი კომპანია, რომლის ამოცანაცაა „ხანძრის ჩაქრობა“. ხშირად მომხმარებელი მენეჯერთან არის პირდაპირ კომუნიკაციაში მთელი ცხოვრების განმავლობაში, რადგან მის გარეშე მენეჯმენტი თითქმის შეუძლებელია. BIM ასრულებს ერთგვარი კატალიზატორის ფუნქციას ციფრული, სტრუქტურირებული, თვალყურის დევნებადი, სრული ღირებულების ინფორმაციის შეგროვებისთვის მშენებლობის დროს, შენობის ციფრული ტყუპის ან BIM მოდელის შესაქმნელად, რომელიც ემთხვევა რეალურ შენობას და ინფორმაციას, რომელიც უკავშირდება შენობის ელემენტებს. ავტორის ზედამხედველობის დროს BIM მოდელის განახლება, წარმოების მოდელებით დამატება, მომხმარებლის მონაცემთა ერთიანი გარემოს ხილვა, რომელშიც მშენებელმა უნდა მიაწოდოს ციფრული ინფორმაცია ჩაშენებული ელემენტების შესახებ, როგორც ჩანს, აშკარა მოთხოვნაა, მაგრამ ეს არც ისე მარტივია, როგორც ჟღერს. ამის გასაგებად, პროექტის ყველა მონაწილე უნდა იყოს დისციპლინირებული. დისციპლინას უზრუნველყოფენ BIM მენეჯერები და კოორდინატორები, რომლებიც შეიძლება იყვნენ როგორც დამკვეთის მხრიდან, ასევე მშენებლის მხრიდან ან როგორც დამოუკიდებლად ჩართული სპეციალისტები. როდესაც მომხმარებელი იღებს შენობის ციფრულ ტყუპს, ის ხსნის ფართო შესაძლებლობებს მართვის პროცესის გასამარტივებლად.სპეციალიზებული IT სისტემის გარეშეც კი, ეს ინფორმაცია იძლევა დიდ დამატებით ღირებულებას, რადგან ის საშუალებას აძლევს ინფორმაციას გადაეცეს სწორ ადამიანზე საჭირო დროს ყველასთვის გასაგები ფორმით. შენობის შესახებ ინფორმაცია აღარ შეინახება არც ერთი ადამიანის მეხსიერებაში და არც ერთ მმართველ კომპანიასთან, რაზეც უარს ვერ იტყვით, რადგან მას აქვს ყველა საჭირო ინფორმაცია. BIM აქტივების ინფორმაციის მოდელი ინახება ცენტრალიზებულ სერვერზე, რომელსაც აკონტროლებს მომხმარებელი. ეს ინფორმაცია შესაძლებელს ხდის უფრო ეკონომიური შეთავაზებების მიღებას, რადგან თქვენ გაქვთ ციფრული ინფორმაცია, რომელიც მენეჯერს უმარტივებს შესაძლებლობების ოპტიმიზაციისა პროცესებს სამშენებლო ინფორმაციაზე კონტროლის შენარჩუნებისას, რაც საშუალებას გაძლევთ გადახედოთ არჩევნის ეფექტურობას და შეცვალოთ იგი, თუ უფრო მომგებიანი შეთავაზებები გამოჩნდება. გარდა ამისა, სტრუქტურირებული ინფორმაცია ამცირებს მნიშვნელოვანი აღჭურვილობის კონსერვაციის გამოტოვების რისკს, რის შედეგადაც მომხმარებელს შეუძლია მნიშვნელოვანი დანახარჯების წინაშე დადგეს, რაც სამწუხაროდ ხშირი შემთხვევაა. როგორ მივაღწიოთ BIM-ის უპირატესობებს? რითი დავიწყოთ? მხოლოდ ჯადოსნური სიტყვა "BIM" შესყიდვებში და კონტრაქტებში საკმარისი არ არის. სამწუხაროდ, ხშირად გვქონია შეხვედრები, როდესაც ხელშეკრულებაში წერია, რომ პროექტი BIM-ით უნდა იყოს მიწოდებული.ექსპერტის ხელში ასეთი წინადადება საკმარისია, მაგრამ საზოგადოებისთვის და, რა თქმა უნდა, კერძო მომხმარებლისთვის კი ძალიან ცოტაა. ტენდერში მონაწილე მომწოდებლებმა უკვე ისწავლეს BIM, შეიძინეს პროგრამული უზრუნველყოფა და შესაბამისი კომპიუტერული ტექნიკა. ამავდროულად, ამ სპეციალისტებმა ასევე იციან BIM-ის სპეციფიკა და ის ფაქტი, რომ უფრო მეტი დრო უნდა დაიხარჯოს დიზაინის ფაზაში, რაც დაკავშირებულია საკითხებთან, რომლებიც უნდა გადაწყდეს ავტორის მეთვალყურეობის დროს (ან ეს საკითხები უნდა დატოვონ მშენებლის კომპეტენციაში) იმისათვის, რომ შეძლოთ BIM-ის გამოყენება, მომხმარებელს უნდა ესმოდეს BIM და მისი შესაძლებლობები და შეუკვეთოს შესაბამისი BIM აპლიკაციები დასახული მიზნების მისაღწევად. უნარების შეძენა შესაძლებელია თვითშესწავლით ან BIM მასტერკლასებზე დასწრებით. იმის გათვალისწინებით, რომ თვითსწავლის გზას ხშირად დიდი დრო სჭირდება საჭირო უნარ-ჩვევების შეძენის გარანტიის გარეშე, ჩვენ გირჩევთ მასტერკლასებს, რომლის დროსაც პრაქტიკული უნარ-ჩვევები მიიღება წამყვანი BIM სპეციალისტებისგან. ტრენინგის შემდეგ მომხმარებელს შეუძლია დამოუკიდებლად მოამზადოს საჭირო BIM დოკუმენტაცია მაღალი ხარისხის BIM-ის შესაძენად და იცის საჭირო აქტივობები, რომლებიც უნდა შესრულდეს მაღალი ხარისხის BIM მიწოდების უზრუნველსაყოფად, რაც ხელს უწყობს ხარჯების დაზოგვას. რა თქმა უნდა, შეგიძლიათ გამოიყენოთ აუთსორსინგის სერვისი BIM მოთხოვნების შემუშავებაში, მაგრამ ეს მხოლოდ აყოვნებს მომხმარებლის უნარს, რომ შეუკვეთოს მაღალი ხარისხის BIM, რადგან BIM, ეკონომიკის სამინისტროს საგზაო რუქის მიხედვით,სავალდებულო იქნება საჯარო შესყიდვებისთვის 2025 წლიდან. რა ხარჯებია მოსალოდნელი BIM-ის შეკვეთისას? როგორც უკვე აღვნიშნეთ, BIM-დან ხარჯების დაზოგვის მისაღებად საჭიროა რესურსები BIM პროექტის შემუშავებაში და BIM მიწოდების კონტროლში. თავისი ბუნებით BIM ხარჯებს ბაზარი არეგულირებს და ამჟამინდელი ბაზარი უზრუნველყოფს ნორმალურ კონკურენციას, რაც იმას ნიშნავს, რომ BIM ხარჯავს იმას, რაც ღირს. საშუალოდ, მომხმარებელი უნდა მოელოდოს, რომ საპროექტო ხარჯები შეადგენს მშენებლობის მოსალოდნელი დანახარჯების დაახლოებით 5%-ს. გარდა ამისა, ბიუჯეტი უნდა იყოს გათვალისწინებული BIM მიწოდების კონტროლისთვის, როგორც დიზაინის, ასევე მშენებლობის დროს, რომელიც, პროექტის ზომიდან გამომდინარე, მერყეობს ~1500-დან 3500-მდე + ევრო/თვეში. ეს ხარჯები განკუთვნილია BIM-ის მენეჯმენტისა და კოორდინაციისთვის, რაც შეიძლება განხორციელდეს მომხმარებლის (პერსონალის) მხრიდან ან აუთსორსირებული სერვისის სახით. ტყუილად არ არის, რომ უძრავი ქონების წამყვანმა და კერძო დეველოპერებმა BIM-ის მოთხოვნა რამდენიმე წლის წინ დაიწყეს, რადგან BIM-ს შეუძლია მნიშვნელოვანი დაზოგვა. დიახ, BIM-ს მოაქვს ცვლილებები პროცესებში და პროექტის განხორციელების გზაზე, მაგრამ ეს არის დადებითი ცვლილებები. BIM უბრუნებს კონტროლს პროექტის განხორციელებისა და შენარჩუნების პროცესზე კლიენტის ხელში, რაც მათი უძრავი ქონების უფრო ეფექტური მართვისა და რეალიზაციის საშუალებას იძლევა. ჯამში,BIM-ის სარგებელი ბევრად აღემატება BIM-თან დაკავშირებულ ხარჯებს. BIM-ის გამოუყენებლობა მომხმარებელს ბევრად ძვირი უჯდება, ვიდრე პროექტი BIM-ის გამოყენებით განხორციელდება.
Read more